ကၠဵု
ဗွဟ်ရမ္သာင်
ပလေဝ်ဒါန်IPA(key): /klɜ/ IPA(key): /klə/
နာမ်
ပလေဝ်ဒါန်ကၠဵု (kluiw)
- သတ်ဇိုၚ်ပန်နွံအကြာမၞိဟ်၊ အရံၚ်စုၚ်စဳ သၠုၚ်သဝ်သော်ဂၠိုၚ်သော်ဂၠိ၊ လ္ၚဵုမတ်ပလေဲ လ္ၚဵုမတ်ဒကဲ၊ လ္ၚဵုလွဳလဝ်သွက်သ္ဂောံသ္ပသ္ကံပ္ဍဲသ္ၚိ၊ လ္ၚဵုလွဳလဝ်သွက်သ္ဂောံဗက်ဂြိုပ်ကဳရပ်သတ်ဂြိုပ်ကဵုတၠဇကု။
ပွံၚ်အက္ခရ် နဲတၞဟ်
ပလေဝ်ဒါန်- ကလဵု၊ က္လဵု
ဗွဳဗွူမံၚ်အာကၠုၚ်
ပလေဝ်ဒါန်- ကၠဵုဒှ်သတ်ဇိုၚ်ပန်မွဲ နွံပ္ဍဲအဝေါၚ်ဗ္ဂဲကၠဵုကၠုတံဗွဲတုန်၊
- ကၠဵုဒှ်သတ်လွဳကောန်နကဵုတှ်ယာဲဍေံရ၊
- စၞစလေဝ် အမာဲစိန်အမာဲဟွံစိန်စဂွံဖအိုတ်၊ ဗွဲမဂၠိုၚ် စၞမၞိဟ်စဂွံဂှ် ကၠဵုလေဝ်စဂွံဖအိုတ်ဂၠိုၚ်ရ။
- အခိၚ်ထုဲနှဴမေထုန်ကၠဵုတံဂှ် စိုပ်ဂိတုဘတ်ဝှ်မ္ဂးတှ်ေ ဂွံဆဵုခက်မံၚ်သၞိၚ်ဇကုကၠဵုကၟက်ကဵုကၠဵုၝောံအကြာဍာန်။
- အယုက်ကၠဵုဂှ်တှ်ေ ၜိုတ်စှ်သၞာံ စဵုစိုပ်စှ်သုန်သၞာံအယုက်နွံ။
- ကၠဵုဒှ်သတ်ဇိုၚ်ပန်နွံအကြာမၞိဟ်တုဲ ဆာန်တၠဗွဲမလောန် တၠၜိုန်ထေဲတက်ၜုၚ်ကီုလေဝ် လပါ်ကၠဵုထေဲဟွံလေပ်ဆာန်မံၚ်တၠဇကုတွဵုတုဲ တက်ဗက်ကလေၚ်ကော်ဂွံဓဝါဲဂှ်မာန်လောဲလောဲရ။
- ကၠဵုမွဲၝောံစှ်ေကောန်ဆၚ်ကောန်မွဲမွဲအလန်မ္ဂးတှ်ေ နူမွဲစဵုကဵုစှ်ၜါနွံတဴရ။
- အရံၚ်ကောန်ကၠဵုတံဂှ်တှ်ေ ဗွဲမဂၠိုၚ်တုပ်ယာဲဍေံဂၠိုၚ်၊ လဆောဝ်တှ်ေ တုပ်အပါဍေံကီု။
ဖဵု
ပလေဝ်ဒါန်- လွဳလဝ်ကၠဵုယဝ်နွံအကြာကၠအ်မ္ဂးတှ်ေ ဂွံသ္ကံတုဲ မံၚ်စလေဝ်ဓဝိၚ်ၜိုဟ် သွက်ဂွံဒှ်မတ်ကတောဝ်ကဵုတၠဇကုကီုရ၊ လ္ၚဵုဂှ်လွဳလဝ်သွက်ဂွံဗက်ဂြိုပ်နွံရ၊ လ္ၚဵုဂှ်လွဳလဝ်ပ္ဍဲသ္ၚိတုဲ ဒှ်သွက်ဂွံမၚ်သ္ၚိ အခိၚ်တၠဟွံမွယ်တိတ်မ္ၚးသ္ၚိဗွဲတုန်၊ လ္ၚဵုဂှ်လွဳလတ်သွက်ဟွံဂွံလ္ၚု သွက်ညးအယုက်ဇၞော်တံမံၚ်ပ္ဍဲသ္ၚိ ဂွံဝေၚ်သ္ပသ္ကံရဲကဵုကၠဵု။
လဟီု
ပလေဝ်ဒါန်- ကၠဵုမွဲၜါဘာ၊ ( ညံၚ်ရဴမၞိဟ်မွဲ စလာပ်ဗဇဴသီုၜါလပါ်)
- ဟွံဆေၚ်ကဵုကၠဵုကၠဵုလ္ပကဳ၊ ( ပရေၚ်ပရောဇကုဟွံသေၚ်တှ်ေ လ္ပပထုဲယှုက်ညိ၊)
- ဂကူကၠဵု ၊ ( မၞိဟ်မယုတ်မွဲ ညံၚ်ရဴကၠဵုမွဲကီု၊ လ္ၚဵုဂှ်ဟီု ကၠဵုစအိက်တှ်ေ ဍေံဆဵုအိက် ဍေံဒးစအိက်ပၠန်ရ၊)
- ကၠဵုကဳက္ၜၚ်ကျာ၊ ( ကဆံၚ်ဇကုဟွံစိုပ်တ္ၚဲဒှ်အာမာန်၊ ၜိုန်မၚ်ကီုလေဝ် တ္ၚဲစိုပ်ကၠုၚ်ဟွံမာန်၊ ကောန်ဝုတ်ညးနွံသၠုၚ် တ္ၚဲလဵုမှစှ်ေကၠုၚ်ပ္ဍဲဒၞာဲတိသရာမ်ၝဟွံလောဲပုဟ်)
- ဂစေံပဝ် စာၚ်ပဝ် ကၠဵုပဝ်၊ (ကၠဵုပဝ်ဟီုစအကြာအရေဝ်ဟတဵုဟရိုၚ်ဝိုၚ်ရဲ၊ ယဝ်ဟီုကၠဵုပဝ်ညးလဵုပစူတဲတှ်ေ ညးဂှ်ကျဒးဒဏ်ဂတဵုဟရိုၚ်ဂှ်ရ၊)
- ကၠဵုဂိတုဘတ်၊ ( စိုပ်ဂိတုဘတ်ဝှ်မ္ဂးတှ်ေ ကၠဵုကၟက်ကၠဵုၝောံတံထုဲနှဴမေထုန်၊ မိပ်ညံၚ်ကၠဵုဂိတုဘတ်မ္ဂးဂှ် သွက်မၞိဟ်စိုတ်မိပ်လပါ်မေထုန်တံထိၚ်သိက္ခာဟွံမာန်တုဲ ဂွဟွံလုပ်ဒှ်ကၠုၚ်)
- ကၠဵုဂြိုပ် ( ကၠဵုနွံပ္ဍဲဂြိုပ်ဟွံမွဲကဵုတၠ ဂၠာဲရပ်စသတ်ဍောတ်တ်တံဂယျိုၚ်အာလမျီု၊ ကၠဵုကၠိၚ်လေဝ် လ္ၚဵုညးကော်စကၠဵုဂြိုပ်လေဝ်နွံ)
- ကၠဵုဆၚ်လ္ပရပ် ညးခပပ်လ္ပစမွဲဝိုၚ်၊ ( ကၠဵုဆၚ်ကၠဵုစှ်ေကောန် (ကၠဵုၜံၚ်ပၟတ်) ယဝ်ပိုဲလုပ်အာရပ်ကောန်ဍေံမ္ဂးတှ်ေ ယာဲဍေံကိတ်ပိုဲဒှ်မာန်ရ၊ ယဝ်ရတၠဍေံတှ်ေရပ်ဂွံရ၊ ညးခပပ်ယဝ်စမွဲဝိုၚ်မ္ဂးတှ်ေ ဒှ်သၞညးသ္ကံလောဲလောဲရ၊)
ဝေါဟာလွာ
ပလေဝ်ဒါန်- ကၠဵုဂိတုဘတ် ။
- ကၠဵုမွဲၜါဘာ ။
- ဂကူကၠဵု ။
- ကၠဵုကဳက္ၜၚ်ကျာ ။
- ကၠဵုဆၚ်လ္ပရပ် ။
ဝေါဟာဒစး
ပလေဝ်ဒါန်- ကၠ (kla)
- ဇာဒိသိုၚ် (jādisiuṅ)
- နာ် (nāk)
- ဗ္ဂဲ (bgoa)
- သပဝ်(သ္ပဝ်) (sapaw(spaw))
ယၟု
ပလေဝ်ဒါန်- ကၠဵုကၠိၚ် (kleukliṅ)
- ကၠဵုကွာန် (kleukwān)
- ကၠဵုဂြိုပ် (kleugriup)
- ကၠဵုတိ (kleuti)